Η Ευρώπη αποφάσισε να κηρύξει τον πόλεμο ενάντια στη ρύπανση της ατμόσφαιρας και να θεσπίσει νέα όρια. Τι σημαίνει όμως αυτό για τους ρυπογόνους σταθμούς ηλεκτρικής ενέργειας, την Ελλάδα και την υγεία των Ευρωπαίων; 350 λιγότεροι πρόωροι θάνατοι, 1 δισ. ευρώ κέρδος σε δαπάνες υγείας και 93.000 λιγότερες χαμένες μέρες εργασίας είναι οι ευεργετικές συνέπειες των νέων ευρωπαϊκών ορίων ρύπανσης. Παράλληλα, με κλείσιμο απειλούνται οι πιο ρυπογόνοι σταθμοί ηλεκτρικής ενέργειας, εφόσον αυτοί δεν καταφέρουν να ανταποκριθούν στις καινούριες ανάγκες αναβάθμισης. Εδώ, η καμπάνα χτυπάει ακόμα και για την υπό κατασκευή νέα λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ, Πτολεμαΐδα V, καθώς οι προδιαγραφές της δεν συμβαδίζουν με τα νέα ευρωπαϊκά όρια.

Τα νέα ευρωπαϊκά πρότυπα για τις μεγάλες μονάδες καύσης που υπερψηφίστηκαν στις 28 Απριλίου 2017 και σήμερα ανακοινώθηκαν επισήμως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περιλαμβάνουν αυστηρότερα όρια εκπομπών για τα οξείδια του αζώτου (NOx), διοξείδιο του θείου (SO2) και μικροσωματίδια σκόνης (PM). Αυτές οι τοξικές ουσίες συνδέονται με μια πληθώρα προβλημάτων υγείας και περιβάλλοντος, όπως το παιδικό άσθμα και η καταστροφή παρθένων οικοσυστημάτων από την όξινη βροχή.

123 πόλεις σε 23 χώρες αυτή τη στιγμή παραβιάζουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ποιότητα της ατμόσφαιρας  και ως προς την Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι η χώρα πρέπει να καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για την τήρηση των προτύπων της ΕΕ σχετικά με την ποιότητα του αέρα, ιδίως όσον αφορά το διοξείδιο αζώτου και τις συγκεντρώσεις σωματιδιακής ύλης και όζοντος. H κοινωνία των πολιτών ζητάει τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση αυτής της «κρίσης δημόσιας υγείας».

Ταυτόχρονα, σχετική έκθεση πέντε Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων έχει ήδη δείξει πως η εφαρμογή των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών στις μεγάλες μονάδες καύσης θα περιόριζε τους ετήσιους θανάτους από τη ρύπανση κατά 89% ετησίως. Χαρακτηριστικό είναι ότι σύμφωνα με την ίδια έκθεση, το 2013, οι εκπομπές αυτών των μονάδων ήταν υπεύθυνες για παραπάνω από 22.900 πρόωρους θανάτους, δεκάδες χιλιάδες περιπτώσεις ασθενειών από καρδιαγγειακά νοσήματα έως βρογχίτιδα και έως €62,3 δις σε δαπάνες υγείας.

Το σημερινό βήμα αποτελεί ένα ελάχιστο δίχτυ προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας απέναντι στους μεγαλύτερους ρυπαντές, αλλά αποδεικνύει ταυτόχρονα ότι οι χαμηλότερες εκπομπές είναι τόσο τεχνικά εφικτές, όσο και οικονομικά βιώσιμες. Οι μονάδες καύσης έχουν πλέον το πολύ 4 χρόνια για να συμμορφωθούν με τα νέα όρια.

Ερωτηματικό παραμένει τι θα αποφασίσει η ΔΕΗ για την υπό κατασκευή νέα λιγνιτική μονάδα της, Πτολεμαΐδα V, η οποία πριν ακόμα μπει σε λειτουργία θα χρειαστεί  μέτρα αναβάθμισης, καθώς δεν θα συμμορφώνεται με τα νέα όρια ρύπανσης. Επίσης, είναι πλέον επιτακτικό η ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει μέτρα για τον περιορισμό της ρύπανσης από τους 6 υφιστάμενους λιγνιτικούς σταθμούς της ΔΕΗ που αυτή τη στιγμή απολαμβάνουν κάποιο καθεστώς εξαίρεσης. Παρά το γεγονός ότι κάποιοι από αυτούς βρίσκονται στις κορυφαίες θέσεις στην Ευρώπη σε εκπομπές αερίων ρύπων, η ΔΕΗ βρίσκεται πολύ πίσω στο χρονοδιάγραμμα των εντελώς αναγκαίων έργων περιβαλλοντικής αναβάθμισής τους. Σημειώνεται πως υπάρχουν λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ που ξεπερνούν τα νέα όρια εκπομπών SO2 ως και κατά 7,5 φορές, NOX ως 2,5 φορές και μικροσωματιδίων ως 10 φορές!

Πάντως, η Ελλάδα εξέπεμψε αισιόδοξα μηνύματα τον περασμένο Απρίλιο, καθώς ήταν η εξαίρεση μεταξύ των λιγνιτοπαραγωγών χωρών – με προεξάρχουσα τη Γερμανία – και έδωσε την καθοριστική θετική ψήφο, που οδήγησε στην υιοθέτηση των νέων ορίων.

«Είναι πλέον σαφέστατο ότι ο δρόμος του λιγνίτη βαδίζει ολοταχώς προς το τέλος του. Κάθε σχέδιο για νέες λιγνιτικές μονάδες δείχνει να είναι εκτός της νέας πραγματικότητας που διαμορφώνεται, τη στιγμή μάλιστα που είναι υποχρεωτική πλέον η συμμόρφωση των υφιστάμενων μονάδων με τα νέα, αυστηρότερα όρια. Κυρίως όμως, ήρθε η στιγμή η  χώρα μας να επικεντρωθεί στη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών της στη μεταλιγνιτική περίοδο. Όλα τα παραπάνω μπορούν και πρέπει να αποτυπωθούν με σαφή τρόπο στον επικείμενο Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό με ορίζοντα το 2030. Η δύσκολη εξίσωση της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας μας δεν μπορεί να περιλαμβάνει τον λιγνίτη στις μεταβλητές της», δήλωσε ο Νίκος Μάντζαρης, υπεύθυνος Τομέα Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής του WWF Ελλάς.

(πηγή)