Το μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, έτσι όπως αποτυπώθηκε στους διενεργηθέντες αδειοδοτικούς κύκλους, ανέδειξε με ιδιαίτερη επίταση την προβληματική της ορθής νομικής κατοχύρωσης της θέσης εγκατάστασης εκάστου (υπό αδειοδότηση) σταθμού παραγωγής.

Με τη  δημοσίευση του αναλυτικού καταλόγου των αιτήσεων για λήψη βεβαίωσης παραγώγου που υποβλήθηκαν κατά τον αδειοδοτικό κύκλο Δεκεμβρίου και προϊούσης της εξέτασής των, προκύπτει πληθώρα περιπτώσεων εδαφικών επικαλύψεων, οι οποίες, σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, ανέρχονται σε ποσοστό άνω του 30% επί του συνόλου των κατατεθέντων αιτημάτων για λήψη Βεβαίωσης Παραγωγού. Το υψηλό ποσοστό των αιτήσεων που παρουσιάζονται αλληλεπικαλυπτόμενες στο Γεωπληροφοριακό σύστημα της ΡΑΕ οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ένας σημαντικότατος αριθμός αιτήσεων κατατίθεται επί εκτάσεων για τις οποίες δεν έχει διασφαλισθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο η νόμιμη χρήση και κατοχή παραπέμποντας σε μια άναρχη εικόνα.

Πλέον η ΡΑΕ καλείται, με βάση τις υφιστάμενες ρυθμίσεις του Ν. 4685/2020 ως εξειδικεύονται με τον προσφάτως εκδοθέντα Κανονισμό Βεβαιώσεων, να προχωρήσει στην αξιολόγηση σύμφωνα με την το πρώτον θεσπιζόμενη διαδικασία επίλυσης της διαφοράς.

Η προβλεπόμενη στον Κανονισμό Βεβαιώσεων διαδικασία

Συγκεκριμένα, με τις ρυθμίσεις του άρθρου 13 του Κανονισμού Βεβαιώσεων  θεσπίζεται συγκεκριμένο πλαίσιο περιέχον διακριτά διαδοχικά στάδια για τη διευθέτηση του ζητήματος εδαφικών επικαλύψεων και συγκρούσεων έργων. Στόχος της θεσπεισθείσας διαδικασίας είναι η ταχεία επίλυση της αμφισημίας/σύγκρουσης με  γνώμονα η τελική κατοχύρωση της θέσης εγκατάστασης να λαμβάνει χώρα με την απόδειξη της νόμιμης κατοχής αυτής και της προσκόμισης νόμιμου τίτλου δικαιώματος.

Ειδικότερα, η ΡΑΕ εκκινεί την διαδικασία διευθέτησης με το στάδιο της φιλικής επίλυσης της σύγκρουσης μεταξύ των αιτούντων, με στόχο οι τελευταίοι να συμφωνήσουν αμοιβαίως στη μεταβολή της θέσης και της ισχύος των έργων. Σε περίπτωση αδυναμίας διευθέτησης της εδαφικής επικάλυψης, ακολουθεί το δεύτερο στάδιο της συγκριτικής αξιολόγησης των αιτήσεων από τη ΡΑΕ με την ακόλουθη σειρά:

α) Αν πρόκειται στο σύνολό της για ιδιωτική έκταση (συμπεριλαμβανομένων και των δημοτικών εκτάσεων), η ΡΑΕ προκρίνει το έργο για το οποίο αποδεικνύεται είτε η κυριότητα, είτε η κατοχή, είτε η νόμιμη χρήση του συνόλου της έκτασης στην οποία θα εγκατασταθεί το υπό εξέταση έργο, εξετάζοντας τα έγγραφα που υποχρεούνται να προσκομίσουν οι αιτούντες, τα οποία αναφέρονται στο Παράρτημα 11 του Κανονισμού.

β) Αν πρόκειται για δημόσια έκταση, η ΡΑΕ δεν εξετάζει καθόλου την εξασφάλιση ή τη δυνατότητα εξασφάλισης θέσης.

γ) Αν πρόκειται για ιδιωτική έκταση (συμπεριλαμβανομένων και των δημοτικών εκτάσεων) και εν μέρει για δημόσια έκταση, η ΡΑΕ εφαρμόζει τα ανωτέρω υπό α).

Η προθεσμία που τάσσεται από τη ΡΑΕ για να ακολουθήσουν οι αιτούντες την ως άνω διαδικασία, είναι 30 ημέρες, οι οποίες εκκινούν από τη στιγμή ενημέρωσης αυτών από το Φορέα Αδειότησης.

Αν μετά τον εν λόγω έλεγχο οι αιτήσεις παραμένουν ισοδύναμες, προκρίνεται το έργο το οποίο υποβάλει ανέκκλητη υπεύθυνη δήλωση ότι δεν επιθυμεί να λάβει λειτουργική ενίσχυση. Στο επόμενο στάδιο εξετάζεται εάν τα έργα υπάγονται στην κατηγορία των Ειδικών Έργων, προκρινομένης της αίτησης του Ειδικού Έργου. Εν συνεχεία, σε περίπτωση κατά την οποία οι αιτήσεις συνεχίζουν να είναι ισοδύναμες, εξετάζονται περαιτέρω ως προς την πλήρωση του κριτηρίου της οικονομικής επάρκειας των αιτούντων και της δυνατότητας εξασφάλισης της απαιτούμενης χρηματοδότησης για την υλοποίηση των υπό εξέταση έργων (αναλογική εφαρμογή εν προκειμένω του κριτηρίου που ισχύει για τα Ειδικά Έργα ΑΠΕ).

Καθ όλη αυτή τη διαδικασία απαιτείται εξειδικευμένη νομική επιχειρηματολογία για την απόδειξη και στοιχειοθέτηση της ύπαρξης νομίμου δικαιώματος χρήσης της γης ενόψει της ύπαρξης πολλών υποπεριπτώσεων και αντιδικιών σε σχέση με αμφιλεγόμενα νομικά καθεστώτα ιδιοκτησίας και χρήσης αγροτεμαχίων και εκτάσεων καθ όλη την επικράτεια.  Λ.χ. στις περιπτώσεις κτήσης της κυριότητας ή της επικαρπίας με χρησικτησία, απαιτείται πέραν όλων των άλλων, ο αιτών να προσκομίζει τελεσίδικη δικαστική απόφαση, πιστοποιητικό μη διεκδικήσεων αλλά και υπεύθυνη δήλωση με την οποία θα δηλώνει την ακρίβεια των υποβληθέντων στοιχείων.

Καταληκτικές επισημάνσεις

Aπό τα παραπάνω καθίσταται σαφές, ότι η διαδικασία που θεσπίστηκε και τα σφιχτά χρονοδιαγράμματα, που αυτή θέτει, είναι ενίοτε απαιτητική, οι δε αιτούντες, που θα κληθούν να επιλύσουν την εδαφική επικάλυψη των αιτήσεών τους, οφείλουν να το πράξουν με νομικά άρτιο τρόπο για τη διασφάλιση της αίτησής τους και την εν τέλει έκδοση της βεβαίωσης παραγωγού.

Θεμελιώδους σημασίας είναι βέβαια, ο διεξοδικός έλεγχος των στοιχείων και εγγράφων που αναγνωρίζονται ως στοιχειοθετούντα νόμιμο τίτλο κατοχής και κυριότητας των επίδικων εκτάσεων, να πραγματοποιείται ει δυνατόν προ της υποβολής της αίτησης για λήψη βεβαίωσης παραγωγού ώστε οι  επενδυτικοί φάκελοι να είναι πλήρεις, νομικά άρτιοι και να μην επιδέχονται περαιτέρω αμφισβητήσεων, οι οποίες μοιραία οδηγούν σε καθυστερήσεις και σημαντικά προβλήματα.

Τέλος, σημειώνεται ότι η εφαρμογή του νέου αδειοδοτικού πλαίσου ανέδειξε ήδη σημαντικά κενά αλλά και μια εικόνα ασύντακτης και άναρχης εκδίπλωσης της σχετικής επενδυτικής δραστηριότητας. Ως η ευρεία εμπειρία της δικηγορικής μας εταιρείας επί του θέματος δεικνύει, τούτο επιτάσσει μείζονα προσοχή και στη δευτερογενή αγορά κτήσης/εξαγοράς έργων και επιβάλλει την ανάγκη διενέργειας σοβαρών και συστηματικών νομικών ελέγχων από τους επενδυτές στο πλαίσιο πιθανών εξαγορών. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ως έγινε γνωστό, εξετάζει την πιθανότητα νέας νομοθετικής παρέμβασης και τη θέση κριτηρίων αξιολόγησης των έργων ΑΠΕ ήδη από το στάδιο υποβολής της αίτησης, κινούμενα πιθανώς σε δύο άξονες, ήτοι α) την απόδειξη νομίμου κατοχής της έκτασης ήδη κατά το στάδιο υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση βεβαίωσης παραγωγού και β) την πιστοποίηση της οικονομικής φερεγγυότητας του επενδυτή επίσης κατά το στάδιο υποβολής της αίτησης.

Επιμέλεια: «Μεταξάς & Συνεργάτες – Δικηγόροι & Νομικοί Σύμβουλοι» (www.metaxaslaw.gr)